Başlangıçta planlanan adet 20 veya 26 gibi aklımda kalmış, sonradan artan maliyetler, proje katılımcısı ülkelerin adetleri azaltması ve bazı katılımcı ülkelerin (İtalya ve Portekiz) tamamen projeden ayrılmasıyla birim maliyetler daha da arttı ve biz de siparişimizi 10a düşürdük. Yine de buna rağmen başlangıçta planlanan adetlere göre aldığımız iş payı düşmedi. Evet uçak pahalı ama Avrupa projelerinin kaderi bu, Amerikalı projeler kadar yüksek adetlerde üretim olmadığı için birim başı maliyetler yüksek çıkıyor.
Öte yandan nakliye filolarımızda çeşitliliğin artmasının (A400M, C-130, C-160, CN235, ATR-72) üzerine bir de AN-188 in katılması da farklı maliyetler doğuracak. Lojistik ve bakım tutum sistemlerine ek yük getirecek. Bu yüzden A400M lerin adedi daha fazla olsaydı ve Meltem projesi için de ATR seçilmeseydi (CN235 le çok benzer altyapı kullanan büyük abisi C295 olabilirdi) TSK nın lojistik planlamaları için çok daha faydalı olurdu.
İlk planlama 24 adetti. Sonra 20 filan derken kala kala 10 tane kaldı.
Bunda biraz da suudilerden gelen 2. el C-130 ların da suçu var, elimiz az rahatlayınca gevşeriz milletçe. Ekonominin durumuna birşey yazmak gereksiz zaten.
Bu surecte A400 istegimiz 27>16>10 olarak surekli kuculerek devam etti. Ucagin beklenenenden pahali olmasi ve sonrasinda C130B/E'lerin ERCIYES mod gecirmesinin de etkisi var sanirim. Keske imkan olsa Almanya ve Ispanya'nin fazla siparis olarak gordukleri ucaklardan en 6 adet daha almak lazim. Bu sekilde filo envanterinin 16 adede cikarilmasi ek kapasite kazanimi olarak Turkiye'nin uzun vadede olasi ihtiyaclarini karsilamak icin iyi olur. A400 kargo ve menzil kapasitesi olarak Turkiye'nin bulundugu cografyaya uygun. Istenirse 10 ton yuk ile TR-ABD arasinda direk ucus kabiliyeti veya 30 ton genis kargoyu bir seferde Avrupa veya Afganistan'a goturebiliyor. S70, T129 gibi helikopterleri tasiyabiliyor daha ne olsun.
VIP gorevlerde en cok ucus saatini sanirim CB'nin zirhli araclarini tasimak icin yapmislardir. Artik bizim CB yurt disi seyehat protokolu bir ABD gibi, tek eksik helikopterleri goturemiyoruz simdilik.
Bu surecte A400 istegimiz 27>16>10 olarak surekli kuculerek devam etti. Ucagin beklenenenden pahali olmasi ve sonrasinda C130B/E'lerin ERCIYES mod gecirmesinin de etkisi var sanirim. Keske imkan olsa Almanya ve Ispanya'nin fazla siparis olarak gordukleri ucaklardan en 6 adet daha almak lazim. Bu sekilde filo envanterinin 16 adede cikarilmasi ek kapasite kazanimi olarak Turkiye'nin uzun vadede olasi ihtiyaclarini karsilamak icin iyi olur. A400 kargo ve menzil kapasitesi olarak Turkiye'nin bulundugu cografyaya uygun. Istenirse 10 ton yuk ile TR-ABD arasinda direk ucus kabiliyeti veya 30 ton genis kargoyu bir seferde Avrupa veya Afganistan'a goturebiliyor. S70, T129 gibi helikopterleri tasiyabiliyor daha ne olsun.
VIP gorevlerde en cok ucus saatini sanirim CB'nin zirhli araclarini tasimak icin yapmislardir. Artik bizim CB yurt disi seyehat protokolu bir ABD gibi, tek eksik helikopterleri goturemiyoruz simdilik.
Açıkçası bende A-400M'in sayısının arttırılması taraftarıyım aslında bu konuyu lehimize ciddi çevirebiliriz.
-AB ülke orduları bütçesi zorlanmakta bu nedenle siparişlere rağmen mevcut siparişlerden satma eğilimindeler. Özellikle üretim hattında sıradaki bir siparişi satmaları onlar için mükemmel bir sonuç olur. Bizde HSS konusunda teknik destek alabileceeğimiz bir ülkenin siparişinden 4 - 6 adet alabiliriz.
-Ayrıca Ağır nakliye görevlerini 10 adet uçağın üzerinde tutmak bu uçakları çok yoracaktır. Planlama toplam yük kapasitesinden yapılırken platform sayısı nedeni ile oluşacak yoğunluk ve uçakları üzerindeki stressin hesaplandığını düşünmüyorum.
-Ayrıca Uzun vadede stratejik bir ulaştırma filosu için adedin arttırılması mühim olacaktır.
Açıkçası bende A-400M'in sayısının arttırılması taraftarıyım aslında bu konuyu lehimize ciddi çevirebiliriz.
-AB ülke orduları bütçesi zorlanmakta bu nedenle siparişlere rağmen mevcut siparişlerden satma eğilimindeler. Özellikle üretim hattında sıradaki bir siparişi satmaları onlar için mükemmel bir sonuç olur. Bizde HSS konusunda teknik destek alabileceeğimiz bir ülkenin siparişinden 4 - 6 adet alabiliriz.
-Ayrıca Ağır nakliye görevlerini 10 adet uçağın üzerinde tutmak bu uçakları çok yoracaktır. Planlama toplam yük kapasitesinden yapılırken platform sayısı nedeni ile oluşacak yoğunluk ve uçakları üzerindeki stressin hesaplandığını düşünmüyorum.
-Ayrıca Uzun vadede stratejik bir ulaştırma filosu için adedin arttırılması mühim olacaktır.
Bu uçak sayısının 10 adette kalmaması ve alımlarının devam etmesi hususunda haklıyız ama A400M e ağır nakliye görev uçağı olarak tanımlamamız yanlış olur diye düşünüyorum. A400M dediğiniz uçak ne tank ne de obüs taşıyabiliyor, operasyonel menzil ve taşıma kapasitesi bakımından orta siklet olarak kabul edilen C-130'un bir tık üstü ve C-17 gibi safkan bir ağır nakliye uçağının bir tık altı demek daha doğru olur. Bakın Doha'daki askeri üsse giden Fırtına obüsleri Katar'a ait C-17 ler ile taşıdı. Çünkü bizim A400M lerin taşıyabileceği en yüksek sikletli araç M113 idi...
Bu uçak sayısının 10 adette kalmaması ve alımlarının devam etmesi hususunda haklıyız ama A400M e ağır nakliye görev uçağı olarak tanımlamamız yanlış olur diye düşünüyorum. A400M dediğiniz uçak ne tank ne de obüs taşıyabiliyor, operasyonel menzil ve taşıma kapasitesi bakımından orta siklet olarak kabul edilen C-130'un bir tık üstü ve C-17 gibi safkan bir ağır nakliye uçağının bir tık altı demek daha doğru olur. Bakın Doha'daki askeri üsse giden Fırtına obüsleri Katar'a ait C-17 ler ile taşıdı. Çünkü bizim A400M lerin taşıyabileceği en yüksek sikletli araç M113 idi...
Hocam Ukrayna ile AN-70 üzerinden ortak geliştirilmesi düşünülen An-188 muhabbeti vardı ama ses seda yok.
A400M in tanımı stratejik kabiliyetlere sahip taktik hava taşıyıcısı. C-17 ile C-130 arasında bir segmentte, C-130 lardan 10 metre daha uzun, 2 kat fazla menzile sahip, daha hızlı ve 16 ton civarı daha fazla taşıma kapasitesine sahip. Menzili C-17 yle hemen hemen aynı.
Ağır nakliye uçağı değil ama orta sıklet nakliye uçağı tanımını da yukarıya doğru esneten bir uçak.
Dipnot; fiyat olarak ta açık kaynaklara düştüğü kadarıyla A400 2 kat daha pahalı C-130 lardan. Bunda üretim adedinin azlığı da bir faktör tabi. C-130 kadar yaygın üretilen çok nadir nakliye uçağı var dünyada.
Eğilmez başın gibi
Gökler bulutlu efem
Dağlar yoldaşın gibi
Sana ne mutlu efem...
G. Kore A400 alimi icin Ispanya ile bir barter anlasmasi yapacak sanirim. Anlasma kapsaminda G. Kore kendi urettigi T50 jet egitim ucaklari ve KT1 turboproplardan olusan bir paket yapacak, ISpanya ise bunlara karsilik 6 adet A400 siparis slotunu G. Kore'ye kaydiracak. Ispanya 27 adet toplam siparisinde 13 adet ihtiyac fazlasi var. Airbus ile yapilan anlasma nedneiyle, iptal edemiyor bu kesin siparislerini. Bu kendine ait uretim slotlarinan G. Kore'ye 6 tanesini devredecek. Airbus bu anlasmaya ok veriyor. Kalan 7 adedi de biz alsak fena olmaz ama tabi ekonomik sorunlar malum, ciddi ilave alim icin doviz odeyecek durumda degiliz sanirim. Birim olarak A400M'in 100-120 milyon euro arasinda bir maliyeti var sanirim. G. Kore gibi bir barter yapmak lazim ama bizim neyimiz var Ispanya'ya verecek?
G. Kore A400 alimi icin Ispanya ile bir barter anlasmasi yapacak sanirim. Anlasma kapsaminda G. Kore kendi urettigi T50 jet egitim ucaklari ve KT1 turboproplardan olusan bir paket yapacak, ISpanya ise bunlara karsilik 6 adet A400 siparis slotunu G. Kore'ye kaydiracak. Ispanya 27 adet toplam siparisinde 13 adet ihtiyac fazlasi var. Airbus ile yapilan anlasma nedneiyle, iptal edemiyor bu kesin siparislerini. Bu kendine ait uretim slotlarinan G. Kore'ye 6 tanesini devredecek. Airbus bu anlasmaya ok veriyor. Kalan 7 adedi de biz alsak fena olmaz ama tabi ekonomik sorunlar malum, ciddi ilave alim icin doviz odeyecek durumda degiliz sanirim. Birim olarak A400M'in 100-120 milyon euro arasinda bir maliyeti var sanirim. G. Kore gibi bir barter yapmak lazim ama bizim neyimiz var Ispanya'ya verecek?
A-400M'de maliyetleri etkileyen en önemli faktör proje ortaklarının azaltmış olduğu ihtiyaç adetleri. Maalesef savunma harcamalarını düşürme politikası AB ülkeleri iç siyasetlerinin ana malzemesi durumunda. A-400M'in ilk verilen siparişlerinden herkesin sayı düşmesi aslında bu projeye gölge düşürmekte. Üretim programındaki uçakları başka ülkelere kaydırmak aslında AIRBUS'ın işini zorlaştırıyor.
Böyle bir politika olmasa ve A-400M ihracat için zorlansa NATO ülkesi olmayan partnerlerde ihraç edilme maliyetler o zaman düşer.
Hocam ayrıca A-400'ün en büyük masraflarından biride üretim yapıldığı ülkeler. Türkiye o yönüyle ciddi karlı bir ülke. Diğer ülkelerde işçilik masrafları filan çok çok el yakıyor. Ayrıca projede çıkan sorunlar ve teknik aksaklıkları da unutmamak gerek. Tabi Avrupa'da eli yüzü düzgün bir ordunun olmayışı da, sizin dediğiniz gibi sipariş adetlerini çok etkiledi. Üstelik durmadan da ek maliyetler çıkıyor. A-400 bence çılgın bir ülkenin çıkıp da 50 adet filan sipariş vermemesi durumda bu pahalı haliyle kalacak ve herkes elindeki adet ile yetinecek. G. Kore bir çılgınlık yapıp barter işine girdi bakalım nasıl olacak.
Bizim şu noktada yapmamız gereken bize istediğimiz teknolojileri sağlamakta kolaylık gösterecek bir ülkeden yaptığı bu kolaylık karşılığında 4 - 6 arası siparişi bize kaydırmak.
Kim ne ister ne der bilemiyorum, bildiğim şey ihtiyaç olduğu.
Ilave A400 alimi kolaylastirmanin yolu bu ucagi en cok kullanan makamin ikna edilmesinden gecer. Bakin sizin zirhli araclari ve personeli her yere goturebiliyoruz. Mevcut envanter 10 adet. Bunun bakimi var, ariza durumlari var, egitim faaliyetleri var. Heran aktif ucak sayisi %70 hazirlik oranindan 7 adede duser. Turkiye'nin askeri ulastirma ihtiyaclari daha fazla sayida ucagin hazir olmasini gerektirir. Turkiye'nin Katar, Somali, Afganistan gibi ucak mesafelerde ciddi sayida asker bulundurdugunu da hesaba katarsak ideal sayi belkide iki misli olabilir.
Bir önceki sayfada yazdığım düşüncem halem geçerlidir.
Öte yandan nakliye filolarımızda çeşitliliğin artmasının (A400M, C-130, C-160, CN235, ATR-72) üzerine bir de AN-188 in katılması da farklı maliyetler doğuracak. Lojistik ve bakım tutum sistemlerine ek yük getirecek. Bu yüzden A400M lerin adedi daha fazla olsaydı ve Meltem projesi için de ATR seçilmeseydi (CN235 le çok benzer altyapı kullanan büyük abisi C295 olabilirdi) TSK nın lojistik planlamaları için çok daha faydalı olurdu.
Kaynak çeşitlendirmeyi belki jetlerimiz için biraz düşünmeliydik 10-15 yıl önce. Şimdi Caatsa vs tepemizde Demoklesin kılıcı gibi sallanmazdı ya da sallansa da bu derece tedirgin etmezdi.
Eğilmez başın gibi
Gökler bulutlu efem
Dağlar yoldaşın gibi
Sana ne mutlu efem...
Belkide şu uçaklardan ne yağığ ne edip orta vadede en az bir 10-12 adet daha alabilsek eldeki C-130 ları da C-160 lar gibi komple emekli eder üzerine AN-188 gibi ağır siklet bir nakliye uçağından 8-10 küsür kadar almayı düşünebilir idik. Bu şekilde envanteri de çorba etmiş de olmayız. Belki HvKK C-130 ların da eskimesi ile beraber önümüzdeki 15-20 yıl içinde yazdığıma benzer bir starteji izleyecek olabilir, kim bilir...
Almanlar A-400 M lerden kurtulmak istiyor, en çok sipariş geçen proje ortağı. Bize ihtiyacımız olan kritik askeri parçaların lisans altı üretim haklarını verirken ve ihracat lisanslarında sıkıntı çıkarmasınlar. Mesela Altay tankı ve savaş gemilerimizin güç grupları için MTU Türkiye’de Türk bir partner ile lisans altı üretim yapsın. Almanya’nın liberal hippi politikacıları bu süreçte ve ihracat konusunda sıkıntı çıkarmasınlar. Karşılığında o istemedikleri fazladan 20 A-400 M i biz alalım.
Almanlar A-400 M lerden kurtulmak istiyor, en çok sipariş geçen proje ortağı. Bize ihtiyacımız olan kritik askeri parçaların lisans altı üretim haklarını verirken ve ihracat lisanslarında sıkıntı çıkarmasınlar. Mesela Altay tankı ve savaş gemilerimizin güç grupları için MTU Türkiye’de Türk bir partner ile lisans altı üretim yapsın. Almanya’nın liberal hippi politikacıları bu süreçte ve ihracat konusunda sıkıntı çıkarmasınlar. Karşılığında o istemedikleri fazladan 20 A-400 M i biz alalım.
Birim başına 150 milyon euro dan 20 adet A400M 3 milyar euro yapar o da en iyi tahminle. 5 adet alsalar öpüp başımıza koyardık hocam.
Keşke A-400 filosu 30 adet olsa lakin bu fiyatlarla ekonomimiz iyi olsa bile çok zor. An-188 yarı fiyatından daha ucuz ve nereyse aynı görev tanımında.
İyi bari uygun boyda hangar yapmışlar. İlk A400M ler geldiğinde ulaştırma filonun elindeki hangarlar küçük kaldı diye uzun zaman Kayseri'de pist servis alanında açıkta bekletilmişti garibanlar. Alım anlaşması 10 yıl önceden imzalanmış uçaklara geldikten sonra hangar yapmakta sadece bizden beklenirdi zaten...
Not: Bu hangarlar sadece A400M ler için değil sanki ileride daha büyük bir ağır nakliye uçağı alırsak onuda koyabiliriz diye oldukça yüksek yapmışlar herhalde
İyi bari uygun boyda hangar yapmışlar. İlk A400M ler geldiğinde ulaştırma filonun elindeki hangarlar küçük kaldı diye uzun zaman Kayseri'de pist servis alanında açıkta bekletilmişti garibanlar. Alım anlaşması 10 yıl önceden imzalanmış uçaklara geldikten sonra hangar yapmakta bizden beklenirdi zaten...
Not: Bu hangarlar sadece A400M ler için değil sanki ileride daha büyük bir ağır nakliye uçağı alırsak onuda koyabiliriz diye oldukça yüksek yapmışlar herhalde
Ek Bilgi: Kayseri 12.Hava Üssü A400M Hangar ve Teknik binalar İnşaat Projesi 2015-2017 yılları arasında tamamlanmış.
Bahsedildiği gibiyse filonun uçuş saatleri gayet yüksek değil mi
Ucus saatlerinin yuksekmesi biraz Turkiye'nin cografik konumu ve ucaklari daha uzun mesafeli ucuslarda yogun kullanmasiyla da alakali. Mesela CB'nin makam araclari Japonya goturup ve getirmek kac saat ucusa denk gelir sizce? Hava yollari ile ucarsaniz 12 saat suruyor. Gidis gelis 24 saat. ABD'ye gidis gelis benzer saatler. Belki son 3 yildir CB'nin butun yurt disi seyehatlerinde A400 kullaniliyor. Arjantin dahil Amerika kitasindaki veya Afrika ulkelere gezilerde gitti bu ucaklar. Kafadan o 4000 saatin onemli bir kismi devlet erkaninin zirhli araclarinin ve personelinin yurt disina tasinmasi icin yapilmis saatler.
O yuzden yaziyorum yukarida, eger ilave A400 almak istiyorsa kuvvet, ikna etmesi gereken makam Genelkurmay Bsk. degil.
Normalde o Atatürk resmi ile bayrağın hangarın tam ortasına asılmasını beklersin. O hesaba göre 2 Ayı'nın yanyana girebileceği bir hangar olmalı bu. Var mı boyutlarını bilen, daha önce gören acaba?
It is the duty of the patriot to protect his country from its government.
-Thomas Paine
Bu uçaklardan 20 adet daha envantere sokman gerekli. Bukadar sağa sola uzanan bir devletin güçlü bir lojistik ağı olmalı. Uzun menzilli ve gerekli ağır yükü tek seferde taşıyacak başka uçağın var mı. Sonuçta yönetim müsriflik yapmazsa çok kolay gerekli kaynakta bulunur. Ama olur mu canım makam arabaları senin askeri bekandan daha önemli.
