TAI Özgün Helikopter Projesi - T625 'Gökbey'

[Tulga]

Vay be. Bitti ha. Hayırlı olsun.

[igirgin]

İnşallah yakında TS-1400 motorlusunu ve T-629 TS-1400 ikilisini de görürüz.

[anafor2014]

Programın genel durumu ve takvim ile ilgili en detaylı açıklama bu olsa gerek. Tesadüf eseri bugun gördüm.

[Sanchez]

Günün güzel haberi.

[Merzifonlu]

TS-1400 ile ilk uçuş! T-929'un ucube burnu neşemi kaçırmıştı, bu yerine getirdi.

[DELKU]

Bu helikopterden dehşet para kazanacağız , artık önümüz açık.

[calasko]

13 Nisan: TEI TS1400 turboşaft motorları T625 GÖKBEY üzerinde aynı anda çalıştırıldı.
22 Nisan: TS1400, test uçuşunda ilk özgün helikopterimiz GÖKBEY’i uçurdu.
9 gün.

[Canti]

13 Nisan: TEI TS1400 turboşaft motorları T625 GÖKBEY üzerinde aynı anda çalıştırıldı.
22 Nisan: TS1400, test uçuşunda ilk özgün helikopterimiz GÖKBEY’i uçurdu.
9 gün.

Açıklamalar birebir testlerin yapıldığı günlerde yapılmamış olabilir. Bazı testlerin gecikmeli açıklandığını biliyoruz.

[Tulga]

Bu helikopterden dehşet para kazanacağız , artık önümüz açık.

Aynen hocam. Helikopterin mesela Emniyet, Sahil güvenlik, Kara kuvvetleri ile sivil VİP donanımlı 4 versiyonunu hazırlayarak ihraç ürünleri olarak servis edebiliriz. Hem yurtiçi hem de ihracat potansiyeli oldukça yüksek sayılara ulaşabilir bu helikopterin. T-925 ise tam bir sıçramaya neden olacaktır. Bu saatten sonra motoru zırhlandırıp askeri modifikasyon ile hızlıca kullanıma almak lazım. Bu motoru en efektif biçimde kullanmak gerek. Fazla paltform çeşitliliğine girmeden versiyon ve donanımla hem helikopteri hem de motorun askeri ve sivil kullanımını pazarlamalıyız.

[@r@gorn]

Gökbeyin ilk uçuş videosunu hatırladım. yine buna benzer bir şekildeydi. O günden bugüne helikopterin uçuş stabilitesi çok çok artmış. Hani denir ya taş gibi helikopter olmuş. Emeği geçen herkesin eline sağlık.

[YAVAŞ]

Bi de Atakta görmek dileğiyle.

[anafor2014]

Helikopter üzerinde herhangi ciddi bir modifikasyon görünmüyor. Demek motor bölgesi tasarlanırken ölçüleri ts1400 e göre uygun tasarlanmış. Eğer ebat olarak ts1400 Amerikan motoruyla aynı ebatta bu gücü üretiyorsa hele yakıt tüketimi de düşükse değmeyin keyfimize.

[swat]

T-625'in K.K.K modelini bekliyorum artık.

[Antares]

Peynir ekmek gibi iç piyasayı doldurmamız gerek şimdi GÖKBEY ile. Orman, Kızılay, Jandarma, KKK, HKK, DKK, SG, Özel Kuvvetler, Polis, vb.

Bir de şimdi aklıma takıldı.
Bu ATAK'ları artık Pakilere satacağımız anlamına mı geliyor yoksa İtalyan dostlarımız da mı ses çıkartıyor?

[kivele]

Peynir ekmek gibi iç piyasayı doldurmamız gerek şimdi GÖKBEY ile. Orman, Kızılay, Jandarma, KKK, HKK, DKK, SG, Özel Kuvvetler, Polis, vb.

Bir de şimdi aklıma takıldı.
Bu ATAK'ları artık Pakilere satacağımız anlamına mı geliyor yoksa İtalyan dostlarımız da mı ses çıkartıyor?

Pakilere satmak TS-1400 askeri versiyonun geliştirmesi gerekiyor.

[Tulga]

Aslında TS-1400'ün askerî versiyonu için zırhlandırma yapılması yeterli olacaktır düşüncesindeyim. Sonuçta Akşit hoca ve ekibi toz filtresine kadar hazırlamış motorun sağolsun. Birkaç ilave ile Atak helikopteri için uyarlanabilir. Lakin lisans sahibi İtalya'nın bu işe ne diyeceği önemli. 30 adetlik ihracat var ortada. Kendi Atak 2'sine hazırlanırken Türkiye'nin bu hamlesini destekler mi kendi mi avantajlı fiyatla satmak ister emin değilim?

Sonuçta İtalya, Pakistan'a ihracatı ABD motoruyla onaylamıştı o dönemde. TS-1400 entegrasyonu için tekrar anlaşma gerekecektir.

[commandos]

Bir de nerde hatırlıyorum bilmiyorum ama Akşit hoca sivil kalifikasyon testlerinin daha zor ve uzun olduğunu askeri kalifikasyonun buna göre daha kolay ve çabuk olabileceğini bir yerde belirtmişti. İstenildiği takdirde kolayca olabileceğini söylemişti. Yanılmıyorsam.

[anafor2014]

Manevra ile ilgili bazı durumlar var denmişti.

[commandos]

Evet askeri helikopterlerin belli manevralarda motor yağlanması sivil olanlara göre biraz daha farklı gibilerinden. Ama onu da halledebiliriz kolaylıkla gibi falan hatırlıyorum.

[Tulga]

Evet askeri helikopterlerin belli manevralarda motor yağlanması sivil olanlara göre biraz daha farklı gibilerinden. Ama onu da halledebiliriz kolaylıkla gibi falan hatırlıyorum.

Hocam Güntay Şimşek ile beraber katıldığı bir TV programında çok iyi hatırlıyorum bu mevzudan bahsetmişti ama detayı hatırlayamadım işte yaşlılık:)



Bu programın 21. Dakikası ile 22.40 dakikası arasında bahsediyor hoca. Zırhlandırma ve yağlama işlemi için gereken modifikasyonları biz yapabiliriz diye. Yeter ki böyle bir talep gelsin diyor. Lakin benim bahsettiğim Leonardo ile Atak helikopteri üzerine TS-1400 kullanımı hususunu da hukuki anlaşma çerçevesinde dile getiriyor.

Olmaz değil yani. Ama işte bizimkiler bu yolla Atak mı satacak yoksa direkt Atak 2 üzerinden mi Pakistan işine yoğunlaşacak zamanla belli olur muhtemelen.

[anafor2014]

[Merzifonlu]

Hayırlı olsun, TS-1400 macerasının sonuna geldik. Seri üretim ilk 10 TS-1400 motoru için pazarlıklar bitmiş ve sözleşme imzalanmak üzere imiş.

[kabardey]

Üstat bunlar sivil versiyonu, daha bunun askeri versiyonu olacak, hatta belki deniz versiyonu olacak. Yani işin daha başındayız.

[Merzifonlu]

Üstat bunlar sivil versiyonu, daha bunun askeri versiyonu olacak, hatta belki deniz versiyonu olacak. Yani işin daha başındayız.

Onlar işin teferruatı Sayın kabardey. Askeri versiyon dediğiniz şey, yağlama sistemini ve toz filtresini ve deniz versiyonu ise korozyona karşı önlemleri içeriyor. Tahminimce ikisini de tek seferde yaparız. Çünkü Gökbey'in deniz versiyonu şart. Gemilere sığacak başka yerli helikopterimiz uzun bir süre olmayacak. T925 gemi hangarlarına sığamayacak kadar büyük.

[kabardey]

Onlar işin teferruatı Sayın kabardey. Askeri versiyon dediğiniz şey, yağlama sistemini ve toz filtresini ve deniz versiyonu ise korozyona karşı önlemleri içeriyor. Tahminimce ikisini de tek seferde yaparız. Çünkü Gökbey'in deniz versiyonu şart. Gemilere sığacak başka yerli helikopterimiz uzun bir süre olmayacak. T925 gemi hangarlarına sığamayacak kadar büyük.

Üstat askeri versiyonu temiz 2 yıl test ister. Bir o kadar da deniz versiyonu test ister. Tabi korozyona dayanıklı parçaların geliştirilmesi de eklenecek bu süreye. İkisini bir arada yapsalar da, talep ve bütçe var mı oda başka soru. UH-1'lerin bütün versiyonları eskidi acil değişmesi lazım ama malum bizde acil 10 yıldan başlar.

[anafor2014]

Mevcut haliyle bir envantere alıp yılda onlu adetlerde üretmeye başlayalım da platformun kendini kanıtlaması en önemli adım.

[kabardey]

O kadar siparişi kim verecek ki? Jandarma zaten verdi, Orman müdürlüğü T-70 alıyor, emniyet kaç tane verecek?

[anafor2014]

Kara kuvvetleri Komutanlığı uh1 ler Gökbey ile değiştirilecek denmişti. Hava kuvvetleri kamuflajı ile de hazırlanmış Gökbey vardı. İhtiyaç baya var. Sivil tarafı saymadım bile.

https://www.savunmasanayist.com/jandarm ... likopteri/

Tahminim bütçe sorunu olmazsa 300 civarı Gökbey siparişi ilk etapta verilir.

[kabardey]

KKK'nin sipariş vermesi için önce askeri motor gerekli. Sivil tarafı da ben saydım zaten öyle sipariş verecek bir kurum yok.

[Antares]

Yine de ilk siparişler tahminimizden fazla olabilir.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı: 20-30 adet, şehirlerarası ulaşım ve acil durum hizmetleri için.
Sağlık Bakanlığı: 15-25 adet, hava ambulans ve acil sağlık hizmetleri için.
Tarım ve Orman Bakanlığı: 5-10 adet, orman yangını müdahalesi ve denetim için.
İçişleri Bakanlığı: 30-40 adet, polis, jandarma ve diğer güvenlik güçleri için.
Belediyeler ve Yerel Yönetimler: 10-20 adet, şehir içi hizmetler ve acil durum müdahalesi için.
Turizm Bakanlığı: 5-10 adet, turizm teşvik ve organizasyonları için.

Toplamda, 85-135 adet arasında bir sipariş düşünülebilir.

Bu benim aklıma gelenler. Özel sektörü hesaba katmadım.

[Merzifonlu]

O kadar siparişi kim verecek ki? Jandarma zaten verdi, Orman müdürlüğü T-70 alıyor, emniyet kaç tane verecek?

Hiç mi ihracat olmayacak? Gökbey'den yeterince ihraç edeceğimize eminim. Bu ise motoru (militarize+navalize) etmeye yetecek finansmanı sağlayacaktır.

Ayrıca, Gökbey genel maksatla kullanılacaksa, KKK'na satılacak helikopterler için tam militarize motora gerek yok. İlk etapta yalnızca toz filtresi eklentisi yeterli olur. T-129 Atak misali ters takla atacak hali yok ya Gökbey'in.

[kabardey]

Hiç mi ihracat olmayacak? Gökbey'den yeterince ihraç edeceğimize eminim. Bu ise motoru (militarize+navalize) etmeye yetecek finansmanı sağlayacaktır.

Ayrıca, Gökbey genel maksatla kullanılacaksa, KKK'na satılacak helikopterler için tam militarize motora gerek yok. İlk etapta yalnızca toz filtresi eklentisi yeterli olur. T-129 Atak misali ters takla atacak hali yok ya Gökbey'in.

Bu sınıfta çok helikopter var. Belki bir iki dost ülkeye satabiliriz. Ne yazık ki ihracat şansı çok düşük. Uluslararası satışta sonuçta siyaset konuşur.

Bu benim aklıma gelenler. Özel sektörü hesaba katmadım.

Üstat helikopter çok büyük ne yazık ki bu işler için böyle bir bütçe yok, yakın bir gelecekte de olmayacak. Belki üst düzey bakanlık kullanımı için bir miktar alınır o kadar. Sağlık bakanlığı yanlış bilmiyorsam 3 tane sipariş vermişti?

Keza bu helikopterler çok büyük, sağlık bakanlığı şuan yanlış bilmiyorsam ambulans olarak Airbus H135 kullanıyor ki bu gökbeyin yarısından daha küçük bir helikopter. Bende istiyorum yaygınlaşsın ama gerçekçi bakmak lazım.

[karaden]

Onlar işin teferruatı Sayın kabardey. Askeri versiyon dediğiniz şey, yağlama sistemini ve toz filtresini ve deniz versiyonu ise korozyona karşı önlemleri içeriyor. Tahminimce ikisini de tek seferde yaparız. Çünkü Gökbey'in deniz versiyonu şart. Gemilere sığacak başka yerli helikopterimiz uzun bir süre olmayacak. T925 gemi hangarlarına sığamayacak kadar büyük.

Emin miyiz?

TCG Anadolu, Ada, İstanbul ve TF2000'e sığabilir gibi.Hatta bir ihtimal Barbaroslara bile, Gabya'lara olmaz ama onlar zaten envanterden çıkacak.

Ayrıca elimizdeki seahawklar'da hemen yok olmayacak, sığmayanlara'da envanterden çıkana kadar seahawk koyarız.

[anafor2014]

KKK'nin sipariş vermesi için önce askeri motor gerekli. Sivil tarafı da ben saydım zaten öyle sipariş verecek bir kurum yok.

T129 motorunu kullanacak ilk etapta.

[Merzifonlu]

Emin miyiz?

TCG Anadolu, Ada, İstanbul ve TF2000'e sığabilir gibi. Hatta bir ihtimal Barbaroslara bile, Gabya'lara olmaz ama onlar zaten envanterden çıkacak.

Ayrıca elimizdeki seahawklar'da hemen yok olmayacak, sığmayanlara'da envanterden çıkana kadar seahawk koyarız.

Ben değil, Sayın Kozan Selçuk Erkan söylüyor, T925'in gemi hangarlarına sığmayacağını. (Dakika: 48:50) Güvertede taşınabilir mi? Evet, kısa süreler için taşınabilir. Ama ideali hangarlarda taşımaktır.

[Tulga]

Bu arada toz filtresi olarak adlandırdığımız " Kum Seperatörü" parçası üretilip motora opsiyonel olarak sunulmak üzere entegre edilmiştir. Bu bilgi Akşit hoca tarafından Kübra Par-Güntay Şimşek ile yapılan televizyon programındaki 1 saat 40 dakikalık programda 32 dakika 30. Saniyeden itibaren ifade edilmiştir. Ayrıca askeri model için gereken zırhlandırma işleminin rahatlıkla uygulanabileceği, sadece yağlama prosesindeki değişim için zaman harcanacağını belirtmiştir. Geriye sadece korozyon önleyici kaplama ilavesi gerekecektir. Motordan ziyade T-625'e korozyon önleyici uygulamalara başlanması daha mantıklı olur. Zira Akşit hocanın daha önce işlemleri bitireceği düşüncesindeyim.

[kabardey]

T129 motorunu kullanacak ilk etapta.

Bunu da ancak F110'daki gibi küçük adetli siparişler ile yapılabilir. Fakat ABD bakalım ne kadar göz yumacak bu işe o da soru işareti.

[anafor2014]

Bunu da ancak F110'daki gibi küçük adetli siparişler ile yapılabilir. Fakat ABD bakalım ne kadar göz yumacak bu işe o da soru işareti.

Amerika ile bir yerde anlaşılır bence , bir de her motor aynı önemde değil mesela lm2500 için hiç sorun çıkmazken Pakistan a t129 satışında motor sorun oldu. Muhtemelen ts1400 ilerledikçe honeywell motorunun önündeki engel olsa bile kalkar.

[kabardey]

Amerika ile bir yerde anlaşılır bence , bir de her motor aynı önemde değil mesela lm2500 için hiç sorun çıkmazken Pakistan a t129 satışında motor sorun oldu. Muhtemelen ts1400 ilerledikçe honeywell motorunun önündeki engel olsa bile kalkar.

Apayrı konular. Pakistan'a satıştaki sıkıntı, Pakistan-ABD ilişkileri idi, bunları karıştırmayalım. LM2500'de aynı şekilde adetli sipariş ile alındı. Maksat belli bir meblağı geçmeden kongreden uzak durmak. Kongrenin tutumu çok açık Türkiye'ye hiçbir satışın yapılmasına izin vermeyecekler. Block 70, silah lobisi ve Biden yönetiminin baskılarına rağmen hala ortada duruyor. Ne yazık ki ABD ile bir noktada buluşma fikri hayalcilik.

[anafor2014]

F16 konusunun gerçekleşeceği netleşti gibi Eylül sonrası onay çıkar muhtemelen. Özgür projesinde imzaların atılması Amerika’nın onayı ile oldu. Bir çok alt sistem Amerikan ürünü sonuçta.

[kabardey]

F16 konusunun gerçekleşeceği netleşti gibi Eylül sonrası onay çıkar muhtemelen. Özgür projesinde imzaların atılması Amerika’nın onayı ile oldu. Bir çok alt sistem Amerikan ürünü sonuçta.

Bu konuda emin misiniz? Bunu söyleyebilen kimse çıkmadı zira. Biraz hukuki boşluklar kullanılıyor gibi.

[anafor2014]

Bu konuda emin misiniz? Bunu söyleyebilen kimse çıkmadı zira. Biraz hukuki boşluklar kullanılıyor gibi.

Bir çok teknolojinin gerçekleştirilmesi temelinde donanım (çip) vardır. Eğer bir teknoloji kullanılıyorsa o temel özelliği gerçekleştirilen donanımı bize sağlamazlarsa, biz bunu sistemlerimize katamayız. Özgür e imza atılmış ise demek ki o donanıma Satış izni çıkmış demektir.

Bir aviyonik sistem , özünde bir çok sistemin birleşiminden oluşur. Muhtemelen dış kabuğa yakın bir kaç katmanı biz yapıyoruzdur, ama temelinde yine bir donanım bağımlılığı olacaktır . Onun sağlanması işin çekirdeğidir. Soğanın yaprakları gibi düşünmek lazım.

Bunlar tamamen benim tahminlerim ama muhtemelen bu şekildedir. Bir çok embedded cihaz geliştirme tecrübem oldu. Genelde böyledir.

Elektronik sistemlerinde IP geliştirmek çok zahmetliydir ama inanılmaz kazandırır. Mesela bir TV yaptınız, USB den bir ses formatını oynatmak istiyorsunuz. O formatın IP haklarına sahip şirkete ödeme yapmak zorundasınız. Eğer o özelliği çip üreticisi size sağlamaz ise o formatı oynatamazsınız.

[kabardey]

Benim bahsettiğim ABD'nin resmi bir onay vermediği idi. Konuya bugüne kadar, tabiri caiz ise, göz yumdular. LM ile herhangi bir engelleme olmadan çalışıldı. Fakat seri üretime geçildiğinde bir engelleme yapılıp yapılmayacağı yada göz yummaya devam edilip edilmeyeceği muamma. Ben bundan bahsediyorum. Sonuçta Uçak üstündeki her türlü değişiklik ABD onayına tabi.

[anafor2014]

Benim bahsettiğim ABD'nin resmi bir onay vermediği idi. Konuya bugüne kadar, tabiri caiz ise, göz yumdular. LM ile herhangi bir engelleme olmadan çalışıldı. Fakat seri üretime geçildiğinde bir engelleme yapılıp yapılmayacağı yada göz yummaya devam edilip edilmeyeceği muamma. Ben bundan bahsediyorum. Sonuçta Uçak üstündeki her türlü değişiklik ABD onayına tabi.

Belki bu olabilir , özünde baktığımızda İsrail bile bu kadar büyük yerlileştirme yapmadı diye biliyorum. Ya F35 sonrası F16 önemini yitirdi. Yani bizim f4 terminator yaptırmamız gibi. Yada ileride bize karşı kullanacak.

Ama tahminin Amerika’dan olumlu sinyal almasak , bu işe girilmezdik.

[kivele]

Benim bahsettiğim ABD'nin resmi bir onay vermediği idi. Konuya bugüne kadar, tabiri caiz ise, göz yumdular. LM ile herhangi bir engelleme olmadan çalışıldı. Fakat seri üretime geçildiğinde bir engelleme yapılıp yapılmayacağı yada göz yummaya devam edilip edilmeyeceği muamma. Ben bundan bahsediyorum. Sonuçta Uçak üstündeki her türlü değişiklik ABD onayına tabi.

Bizi yanında tutmak için bazı şeylere göz yumuyor gibi... Siper gelsede S-400 Azerbaycan'a yollasak ilişkilerin rayına oturması gerekiyor.

[kabardey]

Bizi yanında tutmak için bazı şeylere göz yumuyor gibi... Siper gelsede S-400 Azerbaycan'a yollasak ilişkilerin rayına oturması gerekiyor.

S-400 bugünün bahanesi. O giderse yerine Akdeniz gelir. O biter başkası gelir. Artık bizim ABD ile yeni bir denge kurup, yeni şartlarda yaşamamız gerekli. Fakat şuan iki devlette bunu yapabilecek kapasitede insana sahip değil. Bu geçiş dönemi çok darbe yemeden geçirebilirsek ileride bir şeyler olur artık.

[anafor2014]

Kıbrıs Barış harekatı sırasında vietnam nasıl imdadımıza yetişmiş ise, belki pasifikteki potansiyel Çin - Taiwan gerilimi de burada işimize yarayabilir.

[ring of fire]

Bunların gözünde önem derecemiz çoğu tarafından sanıldığı gibi değil. Biraz akıllı davransak ne istesek alabiliriz.

[Operatıon Atilla]

Benim anlamadığım şu. TS1400 zaten LHTEC motorundan azami derecede faydalanılarak yahut daha doğru bir tabir edersek referanse edilerek geliştirilen bir motor değil mi? Neden TS1400’ü militarize etmek işi bu kadar debdebeli oluyor? Hadi navalize etmek zorlayıcı olabilir üzerinde yoğun çakışma gerektirebilir bunu anlarım.

[kabardey]

Benim anlamadığım şu. TS1400 zaten LHTEC motorundan azami derecede faydalanılarak yahut daha doğru bir tabir edersek referanse edilerek geliştirilen bir motor değil mi? Neden TS1400’ü militarize etmek işi bu kadar debdebeli oluyor? Hadi navalize etmek zorlayıcı olabilir üzerinde yoğun çakışma gerektirebilir bunu anlarım.

TEI motoru ile LHTEC motoru arasında bir bağ yok. TEI kendi kaynakları ile geliştirdi TS1400'ü. İbrahim Sünnetçi beyin verdiği bilgilere göre, ilk 3 Jandarma helikopteri LHTEC motor ile gelecekken, diğer 17 adet askeri standart TS1400 ile gelmesi planlanıyor. Fakat sertifikasyon henüz yetişecek mi belli değil. Navalize konusuna gelirsek burada hiç ama hiç tecrübemiz yok. O iş bence beklenenden fazla vakit alacak gibi.