en geç 2017 de milli AIP ile bir modenizasyona başlanmalı. 2017 e kadar milli AIP geliştirilebilir. mili güç ihalesine çıkılırken bu ihalede yapılmalı.HARZEMŞAH yazdı:Geçtiğimiz yıl Alman/HDW firması ile imzalanan havadan bağımsız tahrik sistemli (AIP) Type 214 denizaltı projesinin sonuçlanmasının ardından, tamamen "milli" bir denizaltı programımın başlatılması bekleniyor. Aşağıda kısaca özetlenen analiz, söz konusu "milli" denizaltı gelişim ve tedarik sürecinde yaşanılabilecek gelişmeleri incelemek amacı ile kaleme alınmıştır...
MİLDEN-Milli Denizaltı Programı
Arkaplan
Türk Deniz Kuvvetlerinin denizaltı modernizasyon projeleri devam etmektedir. İlki 1975, sonuncusu 1989 yılında donanmaya katılan “AY” sınıfı denizaltıların yerine tedarik edilecek AIP-Havadan bağımsız tahrik sistemli 6 adet denizaltının edinilmesi kararı SSİK tarafından 22 Temmuz 2008 tarihinde alınmıştır.
Ancak 6 adet HDW üretimi Type 214TN denizaltı tedarik edilmesine yönelik söz konusu karar 2010 yılı sonuna dek hayata geçirilememiştir. Bunun gecikmesindeki temel neden, halen dünyada AIP denizaltı üreten 3 ülke olmasından kaynaklanmaktadır. Bunlar;
- İsveç Kockums/Gotland sınıfı
- Fransız DCNS/Scorpene
- Almanya HDW/Type 212, Type 214
İsveç’in Kockums tersanesinin stirling motorlu Gotland sınıfının herhangi bir ticari başarısı bulunmamaktadır. Fransız DCNS yapımı Scorpene ise yalnızca Şili, Malezya ve Hindistan tarafından tercih edilmiş olup, önümüzdeki günlerde Brezilya’ya da bir satış söz konusu olabilecektir. AIP konusunda dünyadaki en büyük Pazar payı Alman HDW tersanesine aittir. Zaten Türk Deniz Kuvvetlerinin tamamının da HDW Type 209 denizaltılardan oluştuğu göz önüne alındığında, HDW ile sürdürülen görüşmelerin niçin bu kadar uzadığı kolaylıkla anlaşılacaktır. HDW adeta tekel olan yapısıyla herhangi bir taviz vermemekte, Türkiye’nin isterlerini yokuşa sürmekte ve kendini dev aynasında görmektedir. Bu nedenle Türk Deniz Kuvvetlerinin envanterine girecek 6 adet HDW Type 214TN AIP denizaltısı, kuvvetle muhtemeldir ki “milli” olmayan son denizaltılar olacaktır.
Program
2013 yılı, SSİK tarafından alınacak muhtemel bir “MİLDEN-Milli Denizaltı” geliştirme kararına şahit olacakmış gibi görünmektedir. Şimdi MİLDEN projesine odaklanmadan önce mevcut denizaltı filomuza kısaca göz atmakta fayda vardır:
Türk Deniz Kuvvetlerinde halen 3 farklı sınıf denizaltı hizmettedir. Bunlar Alman HDW Type 209/1200 AY sınıfı, Type 209/1400 Preveze ve yine Type 209/1400 Gür sınıflarıdır. Mevcut gemiler ve hizmete giriş tarihleri şöyledir:
AY Sınıfı (6 adet)
- Atılay 1975
- Saldıray 1976
- Batıray 1978
- Yıldıray 1981
- Doğanay 1985
- Dolunay 1989
PREVEZE Sınıfı (4 adet)
- Preveze 1994
- Sakarya 1997
- 18 Mart 1998
- Anafartalar 1999
GÜR Sınıfı (4 adet)
- Gür 2006
- Çanakkale 2006
- Burak Reis 2006
- I. İnönü 2007
Yukarıdaki denizaltılardan AY sınıfı son 3 denizaltı (Yıldıray, Doğanay, Dolunay) kapsamlı bir modernizasyona tabi tutulurken, AY sınıfının ilk 3 gemisi (Atılay, Saldıray, Batıray) herhangi bir modernizasyona tabii tutulmayacaklardır. Bu nedenle bu 3 gemi, tıpkı F-16 modernizasyonundaki Blok 30'larda olduğu gibi kapsamlı bir “milli” modernizasyon için test-bed olarak kullanılabilirler.
Hatırlanacağı gibi F-16 Blok 40 ve 50’ler CCIP modernizasyonuna tabi tutulurlarken, Blok 30’lara tamamen “milli” bir modernizasyon uygulanmaktadır. )Özgür Projesi) Bu kapsamda tamamen milli yazılım, görev bilgisayarı ve çok sayıda milli aviyonik ve mühimat, F-16 Blok 30’lara uyarlanacaktır.
Bu model uyarınca önümüzdeki dönemde başlatılacak MİLDEN-Milli Denizaltı programının 5 ana aşamadan oluşması beklenebilir.
MİLDEN Milli Denizaltı Programı
Aşama 1. (3 yıl 2014-2017) Milli Modernizasyon
Amaç: Milli modernizasyon yeteneğinin kazanılması
Platform: Atılay
Kapsam: Milli modernizasyon (Milli sonar, milli periskop, milli naviyonik (naval electronics), milli yazılım, milli entegre denizaltı yönetim sistemi, milli torpido (Akya), milli gemisavar füze (Sub-atmaca) ve tekne gövde yenilemesi)
Aşama 2. (3 yıl 2017-2020) AIP
Amaç: AIP teknolojisinin kazanılması
Platform: Saldıray
Kapsam: Denizaltıya milli modernizasyona ek olarak HDW ile birlkte AIP yeteneğinin kazandırılması (Yunanistan Type 209/1200 Okeanos benzeri)
Aşama 3. (3 yıl 2020-2023) Milli AIP
Amaç: Milli AIP yeteneğinin kazanımı
Platform:Batıray
Kapsam:Deizaltıya milli modernizasyona ek olarak milli AIP yeteneğinin kazandırılması
Aşama 4. (5 yıl 2023-2028) Milli Denizaltı Tasarımı
Amaç:Tamamen milli bir “Türk tipi” denizaltı tasarlamak
Platform: Yeni
Kapsam: 2 yıl genel tasarım (Gövde, AIP, genel tasarım) 3 yıl detay tasarım (naviyonik, sonar, periskop, entegre yönetim sistemi, torpido ve füze entegrasyonu)
Aşama 5. (4 yıl 2028-2033) İlk Denizaltının İnşası
Amaç: İlk Türk denizaltısının üretimi
Platform: Yeni
Kapsam: Tamamen milli gövde, naviyonik, silah ve yazılım ile ilk milli denizaltının inşası
milli denizaltı tasarımına gelince birinci tip-214TN bittikten sonra başlanmalı.
yoksa bu iş ( yakın geçmişte bir hava kuvvetleri komutanının " 100 yıl içerisinde dünyanın en iyi hava kuvvetleri arasında yerimizi alacağız" sözünde olduğu gibi ) 2028 e bırakılırsa işimiz zor.
israil böyle silahlanmaya devam ederken rusya akdeniz e inmek için bahane ararken TÜRKİYE nin vay haline...