Radara görünmeyen (stealth) uçakların hikayesi ve gerçekler

[kokpitaero]

Radara görünmeyen (stealth) uçakların hikayesi ve gerçekler... Emekli Tümgeneral İrfan Sarp yazdı:
http://www.kokpit.aero/radara-gorunmeyen-ucaklar

[goldenwings]

1. Donus yaricapi genis , dogfight icin etkin degil : belki ihtiyaci yok ya da onun icin tasarlanmadi,
2. Menzili kisa : havada yakit ikmali var ya da belli mesafeye kadar drop tank tasisin sonra atsin stealth mod devam etsin,
3. Cinliler 500 km'den stealth ucak gorebiliyor yeni radarlari sayesinde : peki kendileri niye 2 tipte stealth ucak yapmak icin bu kadar masraf ediyorlar

Bazen diyorum ABD'liler herkes bu teknolojiye ulasmasin diye ; "bizde var ama bosuna masraf ettik bir ise yaradigi yok siz ugrasmayin" mi demek istiyorlar dunyanin geri kalanina

[robust]

1. Donus yaricapi genis , dogfight icin etkin degil : belki ihtiyaci yok ya da onun icin tasarlanmadi,
2. Menzili kisa : havada yakit ikmali var ya da belli mesafeye kadar drop tank tasisin sonra atsin stealth mod devam etsin,
3. Cinliler 500 km'den stealth ucak gorebiliyor yeni radarlari sayesinde : peki kendileri niye 2 tipte stealth ucak yapmak icin bu kadar masraf ediyorlar

Bazen diyorum ABD'liler herkes bu teknolojiye ulasmasin diye ; "bizde var ama bosuna masraf ettik bir ise yaradigi yok siz ugrasmayin" mi demek istiyorlar dunyanin geri kalanina

Fizik kanunlari yerinde durdugu surece stealth her zaman is yapar. Ayrica stealth denen sey sifir radar izi degildir, radar izinin cesitli yontemlerle dusurulmesidir. Kamuoyundaki yanlis algi radar denince sadece tek frekans bandinda calisan bir radar akillara geliyor belkide. Gercek oyle degil. Cok genis bir radar frekans spektrumunda ve dalga boyunda calisan radarlar var. Her radar farkli farkli is yapiyor. Dogal olarak B-2 ile F-22/35'nin hepsine "stealth" ucak denilse, hepsi farkli radar frekans bandina optimize edilmistir. B-2 ornegin en optimize stealth ozelliklere sahiptir, ucan kanat olmasi, sivri ve farkli acilarda govdeye monteli kontrol yuzeyi olmamasi nedeniyle (dikey kuyruk ve ruder yok mesela) cok genis bir frekans bandinda etkilidir ama F-22 ve 35 ise daha cok atis kontrol radarlari olan X, Ku, Ka gibi 1cm ile 5cm arasindaki dalga boylarina optimize, all around stealth govdeye ve diger radar somuren boyalar gibi ilave teknolojilere sahiptir. Govde uzerindeki en kucuk cikinti ve sivrilikler ozel olarak sekillendirilmistir ki bu cok dar huzmeli radar sistemleri tarafindan bu kucuk cikintilarin, duzensiz birlestirmelerin tespiti guclessin. Bu ozelliklerinden dolayi dusman savas ucaginin X band radarina karsi RCS degerini dusuk oldugundan sinsice dusmanina yaklasabilir ve fuzesini ilk olarak kendisi atesleyebilir.

F-35 hakkinda cok sey soyleniyor, evet proje maliyeti yeni yeni kontrol ediliyor ve cok gecikti ama ucak tasarim ozelliklerini kullanmaya basladiginda klasik bir hava-yer gorevde 8 F-16 ucaginin yapacagi isi 2 F-35 yapabilecek. Dunya devletlerine bakin, Japonya, G. Kore, Israil ucak henuz daha yeni yeni adam olmaya baslamasina ragmen hic beklemeden 40-50 tane siparis verdiler, buyuk ihtimal devami gelecek. Konu cok uzun sekilde tartisilabilir ama sizin icin asagidaki chart'i koyuyorum. Kabaca hangi frekans bandi ne is icin kullaniliyor fikir verebilir.

[robust]

Birde yine buralarda okumuştum. Ufuk ötesi radarların bu uçakları tespit ettiği ama füze kilidi atılamadığı için erken uyarı hariç başka bir işe yaramadığını.

Tabii ki hocam, ozellikle UHF ve VHF band radarlar 2. dunya savasindan beri kullaniliyorlar ama sorunlari cozunulurlukleri dusuk. Hedeflerin acisal olarak ayrimini, veya menzilini hassas olarak belirleyemediklerinden, atis kontrol amacli kullanilmiyorlar ve genelde erken uyari amacli kullaniliyorlar. Mesela MEADS hava savunma sisteminde UHF radar var erken uyari amacli ama sistemde birde X band radar koymuslar, PAC-3 fuzesine atis kontrol hizmeti ve yakin bolge hava aramasi yapmasi icin. ABD ozelinden gidersek, zaten B-2 gibi ucaklari var, UHF/VHF radarlara karsida etkili stealth tasarimi var. ABD her spektrum icin kendine bir ucak yapmis. Eminim Cin ve Rusya'da ellerinde gelse aynisini yapar ama simlik daha ulasilabilir F-22/35 benzer ile ugrasiyorlar ama hala ABD ile stealth konusunda ayni seviyede olduklarini sanmiyorum.

[Heruamarth]

Bunlardan bahsederken 'stealth' yerine 'low observability' terimiyle işe başlasak, 'hayalet' gibi fantastik tercümeler peşinde koşmasak, ne bileyim 'radara görünmeyen' diye yanıltıcı laflar etmesek belki anlamak biraz daha kolay olacak. İki adım ötede dedektörde tespit edilemeyen hayalet suikast tabancaları, suikast silahları yaşıyor.

Belirli frekans aralıklarındaki radardaki izini (RCS) düşürmeye çalışan adam egsozun sıcağını, telsizin yayınını vb. de kısmaya çalışıyor. Genel olarak uçağın tespit edilmesi amacı ile kullanılan tüm sensörlerce tespitini zorlaştırıcı tedbirler almak için kafa patlatıyor. Bunu bilen adamın meseleyi kavraması, ayağı yere basan laf etmesi kolaylaşıyor.

[desert storm]

Sar uyduları bu konuda işe yarayabilir mi?

[StrategyMaster]

Aslında gelişen hesaplama kabiliyetleriyle UHF, VHF gibi frekanslarda baya ilerleme kaydedildi ama 6. nesil zaten büyük ihtimal multi spektrum olacak. O nedenle yarış devam ediyor.